Domeinnamen

Veelgestelde vragen over domeinnamen.
Een bijdrage van Bas Kist.

Disclaimer

De uitgever van de website kan niet instaan voor de volledigheid en juistheid van de informatie op deze pagina.

 1. Wat is een domeinnaam(inschrijving)?
 2. Welke regels gelden er voor een domeinnaamregistratie?
 3. Geeft een domeinnaamregistratie automatisch juridische
     bescherming?
 4. Wat is een Top Level Domain?
 5. Welke soortaanduidingen bestaan er voor het Top Level
     Domain?
 6. Wat is een Second Level Domain?
 7. Waaruit kan een internet adres nog meer bestaan, naast een
    TLD en een SLD?
 8. Uit hoeveel tekens mag een .nl domeinnaam bestaan?
 9. Wat kost het registreren van een domeinnaam?
10. Kunnen domeinnamen geweigerd worden?
11. Hoe kunnen marketeers succesvol met domeinregistraties
     omgaan?
12. Kunnen merken als domeinnaam geregistreerd worden?
13. Mogen soortnamen als domeinnaam geregistreerd worden?
14. Kunnen zinnen als domeinnaam geregistreerd worden?
15. Krijgt de Nederlandse overheid voorrang bij domeinregistraties?
16. Kan iedereen zelf een .nl domeinnaam aanvragen?
17. Kan iedereen een .nl domeinnaam aanvragen?
18. Welke documenten zijn nodig voor de aanvraag van een .nl
     domeinnaam?
19. Kan een houder meerdere .nl domeinnamen aanvragen?
20. Kan een .nl domeinnaam worden overgedragen?
21. Waarom is de .com-domeinnaam zo populair?
22. Kunnen alleen bedrijven de .com-extensie hanteren?
23. Hoeveel .com-domeinen zijn er vergeven?
24. Welke eisen worden aan de registratie van een .com-
     domeinnaam gesteld?
25. Waar kan ik een .com-domeinnaam laten registreren?
26. Uit hoeveel tekens mag een .com-domeinnaam bestaan?
27. Wat kost de registratie van een .com-domeinnnaam?
28. Kan een bedrijf ook een domeinnaam van een ander land
     aanvragen?
29. Hoeveel landendomeinnamen zijn er?
30. Hoe zien de belangrijkste landendomeinnamen er uit?
31. Zijn er commercieel aantrekkelijke landenextensies?
32. Waarom zijn domeinnamen extra gevoelig voor conflicten?
33. Wat zijn domeinkapers of cybersquatters?
34. Waarom gaan domeinkapers door terwijl ze bijna alle rechtzaken verliezen?
35. Is het zinvol beslag te laten leggen op de domeinnaam?
36. Wat zijn Typosquatters?
37. Is een gekaapte domeinnaam makkelijk terug te krijgen?
38. Hoe krijg je een .nl-domein terug?
39. Wat houdt de arbitrageregeling voor .nl domeinnamen in?
40. Wint de merkhouder het altijd voor de rechter?
41. Kan een merkhouder aanspraken doen gelden wanneer de
     domeinnaam door een derde slechts privé gebruikt wordt?
42. Hoe krijg ik een .com-domein terug?
43. Wat houdt de arbitrageregeling voor .com domeinnamen in?
44. Hoe liggen de kansen voor de merkhouder bij arbitrage?
45. Welke sancties staan er op domeinkaping?
46. Kan een domeinnaam gedeeld worden?

1. Wat is een domeinnaam(inschrijving)?
Een domeinnaam is een Internet-adres, te vergelijken met een telefoonnummer, om de homepage van een bepaalde onderneming op het Internet te vinden. Als een onderneming zijn bedrijfs- of produktinformatie op Internet zet, dan zijn deze gegevens te vinden met behulp van een referentie http://www.naam.nl. Het gedeelte naam.nl is de domeinnaam. Nederlandse bedrijven gebruiken vaak .nl extensie.

2. Welke regels gelden er voor een domeinnaamregistratie?
Registratie van domeinnamen vindt plaats volgens het principe "wie het eerst komt, het eerst maalt". Daarom is het, zelfs als er nog geen concrete Internetplannen bestaan, raadzaam een bedrijfs- of productnaam tijdig te claimen. Gebeurt dit niet dan loopt de ondernemer het risico dat een ander registratie verricht. Daarmee is de naam dan in principe definitief vergeven en zal het betreffende product of de dienst lastig te vinden zijn op Internet.

3. Geeft een domeinnaamregistratie automatisch juridische bescherming?
Een domeinnaamregistratie geeft de naam niet automatisch juridische bescherming. In principe levert een domeinnaamregistratie geen recht op. Bescherming voor de naam kan alleen verkregen worden door de naam als merk te registreren in het Merkenregister. Soms kan er ook bescherming ontstaan op basis van de Handelsnaamwet. Voorafgaand aan de domeinnaamregistratie is het raadzaam te onderzoeken of de naam geen inbreuk maakt op andermans rechten.

4. Wat is een Top Level Domain?
Een Top Level Domain (TLD) is het meest rechtse deel in de naam. Als dit deel van de tenaamstelling verwijst naar een land, bijvoorbeeld .nl voor Nederland, dan spreken we van country code Top Level Domain (ccTLD). Wanneer de code achter de punt functioneert als algemene aanduiding die geen verband houdt met enig land, bijvoorbeeld .com, dan spreken we van een generic Top Level Domain (gTLD).

5. Welke soortaanduidingen bestaan er voor het Top Level Domain?
De volgende Top Level Domains zijn voor het bedrijfsleven van belang:
.com voor commerciële organisaties
.net voor netwerkorganisaties
.org voor niet-commerciële organisaties
.info voor organisaties die informatie willen verschaffen
.biz voor commerciële organisaties
.eu voor europese bedrijven 
In de loop van de tijd hebben de domeinnamen hun oorspronkelijke functie enigszins verloren en worden eigenlijk alle genoemde domeinnamen door elkaar heen gebruikt, voor commerciële en minder commerciële doeleinden.

6. Wat is een Second Level Domain?
Een Second Level Domain (SLD) is de naam die de aanvrager zelf kiest. Hij staat voor de TLD. Bij Shell.com is Shell aldus de SLD en .com de TLD

7. Waaruit kan een internet adres nog meer bestaan, naast een TLD en een SLD?
Om de adressering te verbijzonderen kunnen subdomeinen worden toegevoegd die verwijzen naar domeinen binnen de organisatie. Bijvoorbeeld parkeerbeheer.amsterdam.nl
Ook kan men na de land- of generieke code de adressering nader specificeren (slash teken (/) toevoegen), bijvoorbeeld shell.com/nieuw

8. Uit hoeveel tekens mag een .nl domeinnaam bestaan?
Een domeinnaam mag maximaal 63 tekens bevatten. Het minimum is gesteld op twee. De aanvrager kan kiezen voor letters, cijfers en het (-) koppelteken. Dit koppelteken mag niet aan het begin of het einde staan. In een .nl-domeinnaam moet minstens 1 letter zijn opgenomen.
Let wel: het &-teken (C&A!) wordt niet geaccepteerd.

9. Wat kost het registreren van een domeinnaam?
De tarieven worden primair bepaald door de instantie (provider) die men bij de registratie inschakelt. Sommige providers beschouwen het als een startpunt voor verdere dienstverlening (zoals het bouwen van een internetsite) en rekenen een laag tarief (rond € 20,-) terwijl anderen het als een aparte dienst beschouwen en meer rekenen.

10. Kunnen domeinnamen geweigerd worden?
Het eerste reglement van de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland was zeer rigide. Zo was registratie van “algemene benamingen of soortnamen die misverstanden kunnen oproepen” verboden. Dat leidde tot allerlei onbillijkheden. In november 2000 is het reglement echter rigoureus gewijzigd. Sinds die datum worden in principe alle domeinnamen geaccepteerd.

11. Hoe kunnen marketeers succesvol met domeinregistraties omgaan?
Marketeers kiezen graag voor beschrijvende merknamen, zodat de consument meteen begrijpt waar hij aan toe is. Bijvoorbeeld Luchtig Toetje, Persoonlijk Juridisch Advies etc.
Juridisch zijn dit soort omschrijvingen als merk niet of nauwelijks te beschermen. Maar als domeinnaam komt dat anders te liggen, omdat een domeinnaam als luchtigtoetje.nl maar één keer vergeven kan worden. De concurrent zal zich van een dergelijke omschrijving niet meer willen bedienen omdat anders naar de site van de eigenaar wordt verwezen.

12. Kunnen merken als domeinnaam geregistreerd worden?
Een merk kan als domein geregistreerd worden, bijvoorbeeld Unox.nl

13. Mogen soortnamen als domeinnaam geregistreerd worden?
Ook soortnamen kunnen als domeinnaam geregistreerd worden, bijvoorbeeld wasmachine.nl

14. Kunnen zinnen als domeinnaam geregistreerd worden?
Ook zinnen kunnen geregistreerd worden, bijvoorbeeld lekkerluieren.nl

15. Krijgt de Nederlandse overheid voorrang bij domeinregistraties?
Ook voor de overheid geldt de regel ‘die het eerst komt ….’. Dat heeft de overheid aan den lijve ondervonden. Doordat de overheid zich pas in een laat stadium met domeinnaamregistraties is gaan bezighouden, moest zij met lede ogen toezien hoe een groot aantal aan overheid gerelateerde namen door derden was geclaimd. Voorbeelden hiervan zijn miljoenennota.nl, troonrede.nl, prinsjesdag.nl en staten-generaal.nl. De meeste van deze namen heeft de overheid inmiddels weer met behulp van de rechter weten terug te krijgen. De rechter meende telkens dat het verwarrend en misleidend was als de namen in het bezit van een derde zouden zijn. In een aantal zaken echter ving de overheid bot: zo lukte het niet de namen kamer.nl en tweedekamer.com op te vorderen.

16. Kan iedereen zelf een .nl domeinnaam aanvragen?
Nee, een domeinnaam kan alleen aangevraagd worden via een service provider die deelnemer is in de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland. De Stichting Internet Domeinregistratie Nederland regelt de registratie van domeinnamen in Nederland (de .nl domeinnamen). Uitsluitend providers die als deelnemer bij de Stichting zijn ingeschreven kunnen een domeinnaam registreren (zie ook www.nic.nl).

17. Kan iedereen een .nl domeinnaam aanvragen?
Ja, zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen houder van een . nl domeinnaam zijn. Ook bedrijven die buiten Nederland zijn gevestigd kunnen houder van een .nl domeinnaam zijn.

18. Welke documenten zijn nodig voor de aanvraag van een .nl domeinnaam?
Voor het aanvragen van een domeinnaam dient een registratiecontract overgelegd te worden.

19. Kan een houder meerdere .nl domeinnamen aanvragen?
Ja, er is zelfs geen beperking aan het aantal domeinnamen per houder.

20. Kan een .nl domeinnaam worden overgedragen?
Ja, dit dient echter wel schriftelijk te gebeuren. Vaak zal daarbij de domeinnaam ook naar een andere provider verhuizen, hetgeen ook eenvoudig te regelen is. Overigens hoeven de provider, die de plaatsing van de website regelt, en de provider, waar het domein is ondergebracht, niet een en dezelfde te zijn.

21. Waarom is de .com-domeinnaam zo populair?
De .com-extensie is niet gekoppeld aan een land en daardoor aantrekkelijk bij internationaal gebruik. De naam van een internationaal opererend bedrijf, gevolgde door de .com-extensie, brengt je al snel bij de gezochte site zonder dat je weet in welk land dat bedrijf gevestigd is. Daarnaast staat .com voor “commercieel”, waardoor het voor de zakenwereld een aantrekkelijke extensie is.

22. Kunnen alleen bedrijven de .com-extensie hanteren?
Nee, iedereen kan .com-domeinen aanvragen en er mee doen wat men wil.

23. Hoeveel .com-domeinen zijn er vergeven?
Er zijn ruim 30 miljoen .com-domeinen geregistreerd. Geschat wordt dat ruim 95% van de woorden uit het Engelse woordenboek reeds als .com domeinnaam geregistreerd is, dus een nieuwe .com domeinnaam verzinnen is niet eenvoudig.

24. Welke eisen worden aan de registratie van een .com-domeinnaam gesteld?
Er worden in het geheel geen eisen gesteld. Bij de aanvraag wordt evenmin onderscheid gemaakt tussen bedrijven en particulieren. Iedereen kan rechtstreeks, zonder tussenkomst van een provider, de aanvraag indienen. Zodra er betaald is wordt er toegewezen.

25. Waar kan ik een .com-domeinnaam laten registreren?
Tot 1999 kon dit alleen via het Amerikaanse bedrijf Network Solutions Inc. (NSI), die daartoe begin jaren negentig de bevoegdheid had gekregen van InterNIC. Tegenwoordig kan het via via een van tientallen aangestelde "registrars. Zie ook http://www.icann.org/registrars/accreditation.htm

26. Uit hoeveel tekens mag een .com-domeinnaam bestaan?
In januari 2000 is het aantal tekens flink opgerekt tot 63. Daardoor ontstonden veel nieuwe mogelijkheden, maar het schudde ook de domeinnaamkapers wakker. Namen als InternationalBusinessMachines.com bleken plotseling door derden geregistreerd.

27. Wat kost de registratie van een .com-domeinnnaam?
De kosten van een registratie verschillen per ‘registrar’. Ze liggen ongeveer tussen $15,- en $ 150,- afhankelijk van de dienstverlening die er bij geleverd wordt.

28. Kan een bedrijf ook een domeinnaam van een ander land aanvragen?
Ja, in principe kan een bedrijf ook een domeinnaam van een ander land aanvragen (bijvoorbeeld .lu voor Luxemburg, .it voor Italië etc.). Echter, elk land kent wel weer zijn eigen regels en sommige landen stellen bepaalde eisen, zoals het hebben van een lokale vestiging.

29. Hoeveel landendomeinnamen zijn er?
Er zijn rond de 250 extensies, gebaseerd op de ISO lijst ISO 3166.

30. Hoe zien de belangrijkste landendomeinnamen er uit?
Nederlandse Antillen .an
Argentinië .ar
Oostenrijk .at
Australië .au
Aruba .aw
België .be
Brazilië .br
Canada .ca
Zwitserland .ch
China .cn
Duitsland .de
Denemarken .dk
Spanje .es
Frankrijk .fr
Griekenland .gr
India .in
Israël .il
Italië .it
Japan .jp
Noorwegen .no
Nederland .nl
Portugal .pt
Polen .pl
Suriname .sr
Rusland .ru
Zweden .se
Groot Brittannie .uk
Verenigde Staten .us
Joegoslavië .yu

31. Zijn er commercieel aantrekkelijke landenextensies?
De .nu-extensie behoort aan Niue, een klein eilandje in de Stille Oceaan. In het Nederlands is “nu” een gewoon woord, dat in combinaties als bescherm.nu commerciële mogelijkheden biedt. Analoog bestaat veel belangstelling voor de extensie .tv van Tuvalu, een groep atollen in de Stille Oceaan. Wat te zeggen van kro.tv? Maar ook .to (Tonga) en .tm (Turkmenistan) als afkorting van “trademark” zijn aantrekkelijke landenextensies.

32. Waarom zijn domeinnamen extra gevoelig voor conflicten?
Daar zijn drie redenen voor aan te geven:
a. In de eerste plaats wordt een domeinnaam maar 1 keer vergeven. In de oude economie staan merken als Ajax, de voetbalclub, naast Ajax de brandblusser en Ajax het schoonmaakmiddel. Op internet is dat merkenonderscheid niet mogelijk. Wie het eerst komt, het eerst maalt.
b. In de tweede plaats heeft een domeinnaam wereldwijde reikwijdte, terwijl in het traditionele merkenrecht, afhankelijk van de registratie, het merk doorgaans slechts regionale bescherming geniet.
c. Ten derde: een domeinnaam registreren is een fluitje van een cent. Niet de papieren rompslomp van een merkenregistratie. Dus: de deur staat wagenwijd open voor lieden met minder goede bedoelingen: domeinkapers.

33. Wat zijn domeinkapers of cybersquatters?
Domeinkapers (of cybersquatters) zijn particulieren of bedrijven die domeinnamen voor de neus van anderen proberen weg te kapen om er geld uit slaan. De domeinnamen worden voor een fiks bedrag aan de rechtmatige eigenaar of aan de hoogste bieder verkocht.

34. Waarom gaan domeinkapers door terwijl ze bijna alle rechtzaken verliezen?
Eenvoudige koopmansgeest. Een bedrijf is voor een juridische procedure al snel € 8000.- kwijt. De relatief lage proceskosten kunnen vaak verhaald worden, maar de veel hogere adviseurkosten niet. Bovendien kost een procedure veel tijd. Dan is het eenvoudiger om voor een lager bedrag, onder protest, een schikking te treffen.

35. Is het zinvol beslag te laten leggen op de domeinnaam?
Wanneer de domeinkaper bijvoorbeeld één dag voor de rechtszitting de domeinnaam overdraagt aan een derde en daarvan ter zitting de bewijzen overlegd, staat de eiser met lege handen en zal opnieuw, nu tegen de derde, een procedure moeten aanspannen. Dit is een aantal malen voorgekomen. Reden waarom in voorkomende gevallen de advocaat beslag zal laten leggen. De Stichting wordt geïnformeerd en zal niet meer meewerken aan overdracht.

36. Wat zijn Typosquatters?
Er zijn ook domeinkapers die namen laten registreren waarbij geanticipeerd is op typefouten. Bijvoorbeeld wwwnrc.nl zonder punt na www

Vaak weet men niet goed hoe men een naam schrijft en volgt men in eerste instantie een fonetische spelling als adressering, bijvoorbeeld Monsterbord in plaats van Monsterboard. Roemrucht is de extreme last die internetdomeinnaam van het eerste uur, Yahoo.com, heeft van typosquatters. De typsquatter beoogt met deze oneigenlijke domeinnamen bezoek op de eigen site te genereren.

37. Is een gekaapte domeinnaam makkelijk terug te krijgen?
Wie merk- of handelsnaamrechten op een naam bezit heeft goede mogelijkheden om een naam terug te krijgen. De te treffen maatregelen zijn echter voor elk type domeinnaam niet hetzelfde.

38. Hoe krijg je een .nl-domein terug?
De houder van een Benelux-merkregistratie kan via de rechter de desbetreffende domeinnaam terugvorderen. Vooral wanneer apert sprake is van diefstal, en bijvoorbeeld niet van toevallige gelijkenis, worden vorderingen vrij makkelijk toegewezen. Zo zijn namen als forbo-krommenie.nl en outlookexpress.nl weer bij de rechtmatige eigenaren terechtgekomen.

Sinds 2003 bestaat er voor conflicten over .nl domeinnamen ook een aparte arbitrageprocedure.

39. Wat houdt de arbitrageregeling voor .nl domeinnamen in?
In januari 2003 is ook voor de .nl domeinnamen een arbitrageregeling geïntroduceerd. De regeling kan gebruikt worden in conflicten rondom .nl domeinnamen die na januari 2003 zijn geregistreerd. De ‘gewone’ regels van het merken- en handelsnaamrecht worden door de arbiters toegepast.

40. Wint de merkhouder het altijd voor de rechter?
Domeinnaamconflicten die voor de rechter worden uitgevochten worden niet altijd door de merkhouder gewonnen. Er zijn bijvoorbeeld bedrijven die veelvoorkomende familienamen als domeinnaam registreren en vervolgens in licentie afstaan. Als slagerij Jansen de merknaam gedeponeerd heeft, staat hij wat betreft zijn aanspraken op jansen.nl waarschijnlijk toch met lege handen als cafetaria Jansen inmiddels een licentie op bedoelde domeinnaam heeft genomen. Anders dan in het merkenrecht kan een domeinnaam maar één keer vergeven worden.

41. Kan een merkhouder aanspraken doen gelden wanneer de domeinnaam door een derde slechts privé gebruikt wordt?
Merkrechten kunnen slechts ingeroepen worden tegen iemand die het merk in het economisch verkeer gebruikt. Bekend is de uitspraak rond het wasmiddel Ariel. Slechts uit privé overwegingen had iemand de naam Ariël laten registreren: ariel.nl
De rechter oordeelde dat de naam niet gebruikt werd in het economisch verkeer. Dus van merkinbreuk was geen sprake, evenmin van domeinkaping. Omdat op internet een domeinnaam uniek is stond de wasmiddelenfabrikant aldus met lege handen. Overigens staat de naam inmiddels wel op naam van Procter & Gamble.

42. Hoe krijg ik een .com-domein terug?
Ook om een .com-domein terug te krijgen kan je naar de rechter stappen. Maar het is ook mogelijk gebruik te maken van internationale arbitrage.

43. Wat houdt de arbitrageregeling voor .com domeinnamen in?
Om een succesvolle claim in te dienen moet aan drie voorwaarden zijn voldaan:
-de geregistreerde domeinnaam is identiek aan of sterk gelijkend op het geregistreerde merk waar de klager zich op beroept
-de houder van de domeinnaam heeft geen geldige reden om de naam te gebruiken
-de domeinnaam is te kwader trouw geregistreerd en gebruikt
De meeste arbitragezaken worden door arbiters van de World Intellectual Property Organisation (WIPO) behandeld.

44. Hoe liggen de kansen voor de merkhouder bij arbitrage?
Tot nu toe leert een analyse van de uitspraken dat vier op de vijf merkhouders aan het langste eind trekt. Maar er is geen reden om zich vooraf rijk te rekenen. Als de houder van een domeinnaam kan aantonen dat hij een geldige reden heeft om een naam te gebruiken, dan vangt de merkhouder bot. Dat overkwam Penguin Books Ltd. De domeinnaam penguin.org was aangevraagd door een man die al sinds zijn jonge jaren de bijnaam “penguin” had. Deze man kon aannemelijk maken dat hij niets met boeken van doen had en de bijnaam slechts om privé-redenen wenste te cultiveren. De uitgeverij werd in het ongelijk gesteld.

45. Welke sancties staan er op domeinkaping?
Het risico voor domeinkapers is te overzien: na arbitrage moeten zij de naam overdragen

46. Kan een domeinnaam gedeeld worden?
Beroemd voorbeeld is scrabble.com. De site geeft na een gerechtelijke uitspraak toegang tot zowel de site van Hasbro, merkengerechtigd in Canada en de VS, als tot die van concurrent Mattel, merkengerechtigd in de rest van de wereld voor het merk Scrabble.
Overigens kan natuurlijk ook in goed overleg een naam gedeeld worden. Winterthur.ch is een Zwitsers domein waarvan de URL toegang geeft zowel tot de bekende verzekeraar als de stad Winterthur. Een Nederlands voorbeeld is de naam trademark.nl