Kwekersrecht

Veelgestelde vragen over kwekersrecht.
Een bijdrage van AOMB Intellectual Property Consultants.

Disclaimer

De uitgever van de website kan niet instaan voor de volledigheid en juistheid van de informatie op deze pagina.

1. Wat is een kwekersrecht?  
2. Waar moet een ras aan voldoen om kwekersrecht te verkrijgen?  
3. Wanneer is een ras nieuw?  
4. Welke kwekersrechtwetgeving geldt voor Nederland en is er een internationaal aanmeldingssysteem?  
5. Wie krijgt het recht en wat houdt het recht in?  
6. Hoe lang duurt de bescherming van het kwekersrecht?  

1. Wat is een kwekersrecht?
De landbouw-, de tuinbouw- en de sierteeltsector gebruiken voor het verbouwen van hun gewassen, stekken, bollen, zaden en dergelijke van bepaalde rassen als uitgangsmateriaal. Deze rassen worden gekozen op grond van hun kwaliteiten en zijn totstandgekomen na een langdurig en kostbaar veredelingsproces. Kwekers van nieuwe rassen zijn er bij gebaat tenminste hun veredelingskosten terug te verdienen. Het beschermen van een nieuwe ras door het vestigen van een kwekersrecht is daarvoor een belangrijke voorwaarde

2. Waar moet een ras aan voldoen om kwekersrecht te verkrijgen?
Het ras moet nieuw zijn en daarnaast onderscheidbaar, homogeen en bestendig. Deze laatste eigenschappen worden getoetst aan de hand van een opplanting door de kwekersrechtinstantie. Onderscheidbaar betekent dat het ras dient af te wijken van alle eerdere bekende rassen in hetzelfde gewas. Het betreft hier het morfologisch onderscheid zoals bladvorm en -kleur, bloemvorm en -kleur, planthoogte en alle andere eigenschappen die het ras onderscheidbaar maken. Met homogeen wordt bedoeld dat meerdere planten van hetzelfde ras eenzelfde expressie dienen te hebben en er, binnen bepaalde marges, na vermeerdering geen afwijkende planten aanwezig mogen zijn. Het ras is bestendig indien gedurende de opéénvolgende vermeerderingsslagen het ras zijn eigenschappen behoudt.
De kweker moet voor zijn ras ook een naam voorstellen. Deze naam moet door de kwekersrechtverlenende instantie worden goedgekeurd. Bij rassenbenaming kan ook het merkenrecht een rol spelen.

3. Wanneer is een ras nieuw?
Een ras is nieuw wanneer het ras in het betreffende gebied waarvoor kwekersrecht wordt aangevraagd, niet langer dan 12 maanden in het economisch verkeer is. Hiermede wordt bedoeld dat plantmateriaal vóór deze periode niet aangeboden en/of aan derden geleverd mag zijn. Het tonen van een ras op een tentoonstelling valt hier niet onder, evenals beperkte proefop-plantingen bij derden. Daarenboven is het ras nieuw indien het niet langer dan 48 maanden buiten het gebied waarvoor kwekersrecht wordt aangevraagd in het economisch verkeer is gebracht.

4. Welke kwekersrechtwetgeving geldt voor Nederland en is er een internationaal aanmeldingssysteem?
Voor Nederland gelden twee sui generis kwekersrechtwetgevingen, namelijk de Zaaizaad- en Plantgoedwet nationaal en de Europese richtlijn 94/2100, welke het Communautair kwekersrecht regelt. Deze systemen werken onafhankelijk van elkaar, zij het dat indien een Communautair kwekersrecht is verleend de Nederlandse inschrijving in het rassenregister dient te vervallen. In tegenstelling tot hetgeen gebruikelijk bij octrooien, merken en modellen, is er, buiten het Communautaire kwekersrecht, géén internationaal systeem om middels één aanvrage het kwekersrecht in meerdere landen te verkrijgen. In ieder land zal derhalve een individuele aanvrage verricht dienen te worden.

5. Wie krijgt het recht en wat houdt het recht in?
Anders dan het geval is bij bijvoorbeeld het octrooirecht, waar de aanvrager de rechthebbende wordt, komen de kwekersrechten toe aan de kweker. Overeenkomstig bijvoorbeeld het octrooirecht geeft het kwekersrecht de rechthebbende een uitsluitend recht. Dit betekent dat de kweker het recht heeft derden de productie van het beschermde ras te verbieden.
Wil de kweker derden toestaan het ras te produceren, dan kan dat door het geven van een licentie.

6. Hoe lang duurt de bescherming van het kwekersrecht?
In het algemeen geldt dat, middels inschrijving in het Rassenregister, de bescherming van het kwekersrecht 25 jaar duurt vanaf de datum van de indiening van de aanvrage, met als uitzondering dertig jaar vóór houtige gewassen, zoals struiken, bomen en wijnstokken. Ten einde de inschrijving in het Rassenregister in stand te houden, dienen jaarlijks jaarcijnzen te worden afgedragen aan de kwekersinstanties. Na de afloop van de inschrijvingsperiode is het ras door een ieder vrij te produceren en te verhandelen.

Gezien de complexiteit van de te doorlopen procedures en de keuzes die gedurende het traject moeten worden gemaakt, is het verstandig een deskundige van het Algemeen Octrooi en Merkenbureau (AOMB) in te schakelen.