TV-formats

Veelgestelde vragen over TV-formats.
Een bijdrage van De Merkplaats.
Direct uw format registreren bij CC-Proof (snel, veilig, online).

Disclaimer

De uitgever van de website kan niet instaan voor de volledigheid en juistheid van de informatie op deze pagina.

Inleiding:

U heeft een leuk idee voor een televisieprogramma. Als u iets met dit idee wilt gaan doen, zult u ermee naar buiten moeten treden, bijvoorbeeld door contact op te nemen met een televisieproducent. Maar hoe zit het dan met de juridische bescherming van dit idee; kan iedereen er zomaar mee aan de haal gaan, of bestaat er enige juridische bescherming?

Deze en andere vragen krijgen wij vaak van onze cliënten. Om deze reden, en op speciaal verzoek van de Nederlandse Beroepsvereniging van Film en tv-makers (NBF) en de Vereniging van Nieuwe Film- en Televisiemakers (NFTVM), heeft de Merkplaats een inventarisatie gemaakt van factoren die een rol spelen bij de juridische bescherming van tv-formats.

Ideeën die ten grondslag liggen aan tv-programma’s zijn geheel vrij. Deze kunnen niet door het auteursrecht worden beschermd. Bescherming van ideeën zou de vrijheid van meningsuiting en de ‘free flow of ideas’ beperken. Bovendien is één van de vereisten voor het ontstaan van auteursrecht dat het werk zintuiglijk waarneembaar moet zijn.

Echter, indien een idee een bepaalde vorm krijgt en voldoende uitgewerkt wordt, is een auteursrechtelijke aanspraak eventueel wél mogelijk.

Een format is het concept of de formule van bijvoorbeeld een televisieprogramma. In een format worden de vaste, steeds terugkerende elementen van een televisieprogramma beschreven, het is het raamwerk van een televisieprogramma. In een show als Lingo zijn er elke dag nieuwe gasten, nieuwe woorden, andere gesprekken, maar het format blijft hetzelfde; dit geldt ook voor talkshows, dramaserie’s, nieuwsshows, serials, soaps, etc.

Auteursrechtelijke bescherming van formats wordt gerealiseerd indien het format origineel en voldoende uitgewerkt is. Ook al tonen bijvoorbeeld gameshowformats een gebrek aan originaliteit, toch kennen ook zij een auteursrechtelijke bescherming door de wijze waarop bekende elementen ervan zijn uitgewerkt, samengebracht en gecombineerd met nieuwe elementen (bv. slagzinnen; decors; spelonderdelen, logo’s, etc.).

Een bepaald aantal veranderingen in een format doet een nieuw werk ontstaan. Dit maakt dat het auteursrecht niet altijd garantie kan bieden voor juridische bescherming van een format. Uiteraard is er wel een grijs gebied: er zijn veranderingen in het format aangebracht, maar is er nu wel of niet sprake van inbreuk?

Indien de auteursrechtelijke bescherming twijfelachtig is, of ontbreekt, dan bestaan er andere juridische mogelijkheden om toch nog gelijk te krijgen, de zogenaamde oneerlijke mededinging of onrechtmatige daad. Het voert te ver deze onderwerpen in dit kader te bespreken.

De rechthebbende is de maker van een format. Indien deze in dienst van een bedrijf (producent, omroep) is, dan is de laatste rechthebbende en zelfs ‘maker’ van het format. Indien er meerdere personen bij het vervaardigen van het format betrokken zijn, is degene onder wiens leiding het format gemaakt wordt rechthebbende. Ontbreekt de leidinggevende persoon, dan is er sprake van co-auteurschap.

Het auteursrecht ontstaat op het moment van creatie. Toch kan het handig zijn uw werk officieel te laten registreren. Dit komt altijd van pas indien uw werk wordt nagebootst en u in een eventuele procedure wilt aantonen wanneer uw werk ontstaan is. Let op, door deze registratie ontstaat het auteursrecht niet, maar u verkrijgt op eenvoudige en goedkope wijze een sterk bewijsstuk van de "geboortedatum" van uw werk. De Merkplaats kan deze registratie voor u verzorgen en uw werk in archief houden.